Lista wykładów     Następny wykład

Instalacja Pythona, pierwsze kroki

Instalacja Pythona Pierwsze kroki, tryb interaktywny Pierwsze kroki, uruchamianie programów Narzędzia do pisania programów

Instalacja Pythona

Python został stworzony w 1990 roku przez Holendra Guido Van Rossum, nazwę otrzymał dla uczczenia Latającego Cyrku Monthy Pythona. Twórcy Pythona nie przejmują sie raczej tzw. zgodnością wsteczną - programy (polecenia, instrukcje) dopasowane do starszej wersji Pythona mogą nie działać w nowszej. Najnowsza wersja fremeworku Django wymaga wersji Pythona pomiędzy 2.5 a 2.7. Ja będę omawiał wersje 2.7. Pythona można pobrać stąd http://www.python.org/download/.

W internecie jest sporo informacji o Pythonie. Z powodu częstych aktualizacji języka i braku zgodności wstecznej łatwo trafić na kursy i tutoriale niezgodne z wersją 2.7, a tym bardziej z najnowszą wersją 3.2. Trzeba sie liczyć z koniecznością zmian w przytaczanych kodach źródłowych. Najpewniejszym źródłem jest oficjalna strona http://www.python.org/doc/ zawierająca dokumentację i tutoriale.

Brak zgodności w jeszcze większym stopniu dotyczy książek. Najlepszą chyba książką jest Zanurkuj w Pythonie (Dive into Python).

Spis treści

Pierwsze kroki, tryb interaktywny

Python pozwala na pracę interaktywną, tzn. uruchamiamy interpreter Pythona:

• Windows, konsola: run ⇒ python lub Wszystkie programy ⇒ Python 2.7 ⇒ Python (command line)
  
• Linux, konsola: (terminal) ⇒ python
  
• Windows, GUI: Wszystkie programy ⇒ Python 2.7 ⇒ IDLE (Python.GUI)
  
• Linux, GUI: Applications ⇒ Programming ⇒ IDLE
  

W trybie interaktywnym można wpisywać również polecenia wielowierszowe korzystające z instrukcji warunkowych i pętli:

>>> suma = 0
>>> silnia = 1
>>> for i in range(1,1000):
	   suma+=i
	   silnia*=i

	
>>> suma
499500
>>> silnia
40238726007709377354370243392300398571937486421071463254379991042993851239862902059204420848696940480047998861019719605
86316668729948085589013238296699445909974245040870737599188236277271887325197795059509952761208749754624970436014182780
94646496291056393887437886487337119181045825783647849977012476632889835955735432513185323958463075557409114262417474349
34755342864657661166779739666882029120737914385371958824980812686783837455973174613608537953452422158659320192809087829
73084313928444032812315586110369768013573042161687476096758713483120254785893207671691324484262361314125087802080002616
83151027341827977704784635868170164365024153691398281264810213092761244896359928705114964975419909342221566832572080821
33318611681155361583654698404670897560290095053761647584772842188967964624494516076535340819890138544248798495995331910
17233555566021394503997362807501378376153071277619268490343526252000158885351473316117021039681759215109077880193931781
14194545257223865541461062892187960223838971476088506276862967146674697562911234082439208160153780889893964518263243671
61676217916890977991190375403127462228998800519544441428201218736174599264295658174662830295557029902432415318161721046
58320367869061172601587835207515162842255402651704833042261439742869330616908979684825901254583271682264580665267699586
52682272807075781391858178889652208164348344825993266043367660176999612831860788386150279465955131156552036093988180612
13855860030143569452722420634463179746059468257310379008402443243846565724501440282188525247093519062092902313649327349
75655139587205596542287497740114133469627154228458623773875382304838656889764619273838149001407673104466402598994902222
21765904339901886018566526485061799702356193897017860040811889729918311021171229845901641921068884387121855646124960798
72290851929681937238864261483965738229112312502418664935314397013742853192664987533721894069428143411852015801412334482
80150513996942901534830776445690990731524332782882698646027898643211390835062170950025973898635542771967428222487575867
65752344220207573630569498825087968928162753848863396909959826280956121450994871701244516461260379029309120889086942028
51064018215439945715680594187274899809425474217358240106367740459574178516082923013535808184009699637252423056085590370
06242712434169090041536901059339838357779394109700277534720000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000
000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000L

• dynamiczne typowanie, tworząc zmienną nie podajemy jej typu, interpreter Pythona podejmuje decyzje o typie zmiennej na podstawie jej wartości,
• specyficzne oznaczanie bloków, brak ograniczników typowych dla Delphi begin ... end lub C,C++,C# i Javy { ... }, bloki wyróżniane są przez wcięcia, wielkość wcięcia nie ma znaczenia, ale wcięcie wszystkich wierszy w bloku musi być takie samo (wcięcia uzyskane spacjami są - zdaniem interpretera - różne od wcięć uzyskanych tabulacją),
• automatyczne przejście do "nieskończonego" typu całkowitego gdy wyniki są duże, nie ma natomiast automatycznego powrotu do skończonego (czterobajtowego), typu całkowitego,

  >>> s = 0
  >>> for i in range(1,10000000):
         s+=1
  >>> s = 0L
  >>> for i in range(1,10000000):
         s+=1

  druga pętla wykonuje się mniej więcej dwa razy dłużej, warto zatem wymuszać powrót do typu czterobajtowego:

  >>> s = 2**31
  >>> z = int(s)
  >>> z 
  2147483648L #rzutowanie na typ int się nie powiodło, liczba s jest za duża
  
  >>> s = 2**31-1
  >>> z = int(s)
  >>> z 
  2147483647 #rzutowanie sie powiodło     
    

W trybie interaktywnym możemy również uruchamiać programy (skrypty). Program musi być zapisany w pliku z rozszerzeniem py (plik tekstowy) lub pyc (plik częściowo skompilowany). Uruchamiamy program poleceniem: import nazwa_programu_bez_rozszerzenia
Plik Test.py zawiera jeden wiersz:

print("Hello Python world!")

Hello Python world!

Traceback (most recent call last):
  File "", line 1, in 
    import Test
ImportError: No module named Test

>>> import sys
>>> sys.path
['C:\\Python27', 'C:\\Python27\\Lib\\idlelib', 'C:\\WINDOWS\\system32\\python27.zip', 
'C:\\python27\\DLLs', 'C:\\python27\\lib', 'C:\\python27\\lib\\plat-win', 
'C:\\python27\\lib\\lib-tk', 'C:\\python27', 'C:\\python27\\lib\\site-packages', 'C:\\python27\\lib\\site-packages\\PIL']

>>> sys.path.append("skrypty")
>>> sys.path.append("C:\\users\\maestro\\skrypty")

• w Pythonie ogranicznikiem napisów (typ str) może być para apostrofów s = 'skrypty', może być para cudzysłowów s = "skrypty", może też być para potrójnych cudzysłowów s = """skrypt""", ostatni sposób jest przydatny przy definiowaniu napisów wielowierszowych:

  s = """książka
  o skryptach"""

  ,
• przy podawaniu adresów względnych ("skrypty") warto wiedzieć jaki jest katalog bieżący, możemy się tego dowiedziec tak:

  >>> import os
  >>> os.getcwd()
  'C:\\Python27'

Pierwsze kroki, uruchamianie programów

1. Otwieramy konsolę, wpisujemy polecenie python nazwa_pliku_z_rozszerzeniem, nie zadziała jeżeli w bieżącym katalogu nie ma pliku python.exe i zmienna środowiskowa PATH nie zawiera katalogu z plikiem python.exe.
2. W graficznej przeglądarce dysku (np. Explorer) klikamy w plik z rozszerzeniem py lub pyc, nie zadziała jeżeli wspomniane pliki nie są skojarzone z programem python.exe.

• Nie musimy modyfikować listy katalogów sys.path, do Pythona możemy bowiem przekazać pełną nazwę pliku z programem: w wersji 1 musimy tę pełną nazwę wpisać, w wersji 2 dzieje sie to automatycznie.
• Python jest case-sensitive, tzn. wielkość liter w nazwach funkcji, zmiennych i modułów ma znaczenie, w poleceniu import nazwa_skryptu musimy zwracać uwagę na wielkość liter, Windows nie jest case-sensitive, możemy w poleceniu python nazwa_skryptu zmienić wielkość liter.
• Rozszerzenie nazwy pliku z programem może być w zasadzie dowolne.
• Jeżeli zmienimy plik z programem, to opisany wyżej sposób użyje aktualnej wersji programu, natomiast kolejne polecenie import w trybie interaktywnym nic nie zrobi, powtórne wykonanie programu możemy w trybie interaktywnym wymusić tak:

  import Test
  reload(Test)

Bywa, że plik źródłowy (np. fibonacci.py) zawiera definicje funkcji i klas mające uniwersalne zastosowanie, oraz korzystający z tych definicji kod do wykonania. Pożądane jest takie zachowanie:

• wpisanie w konsoli systemowej polecenia python fibonacci.py powinno wykonać kod,
• wpisanie w konsoli Pythona polecenia import fibonacci powinno tylko udostępnić zdefiniowane w pliku funkcje i klasy.

# _*_ coding: utf-8 _*_
# obliczanie n-tego wyrazu w ciągu Fibonacciego
# uruchomienie: python fibonacci.py ktory_wyraz

def fibw(n):
   __doc__ = "funkcja oblicza n-ty wyraz ciagu Fibonacciego"
   a,b = 0,1
   i = 1
   while i<n:
      a,b = b,a+b
      i+=1
   return b
def fibl(n):
   __doc__ = "funkcja tworzy liste z ciagiem Fibonacciego"
   a,b = 0,1
   l=[]
   while b<n:
      l.append(b)
      a,b = b,a+b
   return l
      
if __name__=="__main__":
   n = input("Ktory wyraz ciagu Fibonacciego obliczyc: ")
   print(str(n)+"-ty wyraz ciagu Fibonacciego = "+str(fibw(n)))

pom = tab[i]
tab[i] = tab[j]
tab[j] = pom

tab[i],tab[j] = tab[j],tab[i]

Do uruchamianego programu możemy przekazać parametry python nazwa_pliku_z_rozszerzeniem par_1 par_2.... By odczytać w programie przekazane parametry musimy zaimportowac moduł sys, lista przekazanych parametrów jest fragmentem listy sys.argv. Każdy parametr jest typu str (napis).

import sys
for k in range(1,len(sys.argv)): #funkcja range(1,len(sys.argv)) zwraca listę liczb [1,...,len(sys.argv)-1]
    n = int(sys.argv[k]) #konwersja str => int
    i = 1
    s = 1
    while i<=n:
        s*=i
        i+=1
    print "%d! = %d" % (n,s) #formatowane wyświetlanie
    
python silnie.py 8 -4 31 =>
8! = 40320
-4! = 1
31! = 8222838654177922817725562880000000

Narzędzia do pisania programów

Lista wykładów     Następny wykład