Lista wykładów     Następny wykład

Instalacja Django, pierwsze kroki

Framework Django powstał w 2003 roku, utworzyli go programiści związani z gazetą Lawrence Journal-Word wydawaną w Lawrence (USA, stan Kanzas). W 2005 roku kod Django został udostepniony na licencji BSD (BSDL = Berkeley Software Distribution License). Licencja ta jest bardzo liberalna, zezwala na modyfikację kodu i jego rozprowadzanie w zmienionej postaci, a także na rozprowadzanie produktu bez postaci źródłowej czy nawet włączenia go do zamkniętego oprogramowania, pod warunkiem załączenia informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji.

Nazwę nadano dla uczczenia gitarzysty jazzowego Django Reinhardta.

Instalacja Django Pierwszy projekt Strona powitalna Strona powitalna przy pomocy wzorca

Instalacja Django

Django można pobrać stąd https://www.djangoproject.com/download/. Pobrany plik nazywa się Django-nnn.tar.gz, nnn, to numer wersji, najnowsza oficjalna wersja ma numer 1.4. Pobrany plik należy rozpakować do dowolnego (tymczasowego) katalogu (w systemie Windows może być konieczne zainstalowanie programu potrafiącego rozpakować, np. 7-zip http://www.7-zip.prg). Plik gz zawiera kolejne archiwum (z rozszerzeniem tar) i właśnie to archiwum należy rozpakować. Załóżmy, że archiwum zostało rozpakowane do katalogu django.

Po rozpakowaniu przechodzimy do katalogu django i wpisujemy polecenie python setup.py install. Polecenie to kopiuje pliki z katalogu tymczasowego do podkatalogu lib/site-packages/django. Katalog tymczasowy jest już niepotrzebny i możemy go usunąć (przydatny będzie jeden plik django/bin/django-admin.py, ale on też został skopiowany w poprzednim kroku).

Sprawdzenie czy instalacja przebiegła pomyślnie. Uruchamiamy Pythona i wpisujemy polecenia:

import django
django.get_version() => '1.3'

Framework Django ma bardzo dobrą (i obszerną) dokumentację https://docs.djangoproject.com/en/1.3/. W dalszej części wykładów zwrot można znaleźć tutaj oznaczać będzie odsyłacz do konkretnego miejsca w dokumentacji.

Aplikacje sieciowe zawsze wymagają jakiegoś serwera i zazwyczaj korzystają z pewnej bazy danych. Nie jest konieczne instalowanie ani serwera, ani bazy danych.

• We frameworku Django bardzo łatwo zmienia się SZBD, a Python od wersji 2.5 zawiera moduł sqlite3 do zarządzania bazą SQLite.
• Django zawiera serwer wystarczający w czasie nauki.

Twórcy Django również niezbyt się przejmują zgodnością wsteczną, znalezione w książkach i internecie przykłady mogą nie działać w aktualnej wersji Django. W szczególności opisywana w tych wykładach aplikacja sieciowa tworzona przy użyciu wersji 1.3 nie działa w wersji 1.4.
Spis treści

Pierwszy projekt

Wybieramy katalog w którym znajdzie się projekt oraz nazwę projektu, kopiujemy do wybranego katalogu plik django-admin.py. Przechodzimy do wybranego katalogu i wpisujemy polecenie python django-admin.py startproject nazwa_projektu. Polecenie to utworzy katalog nazwa_projektu, a w nim cztery pliki:

• __init__.py, plik jest pusty, jego istnienie jest informacją dla Pythona, że ma traktować katalog jak pakiet,
• manage.py, skrypt do zarządzania utworzonym projektem,
• settings.py, skrypt zawierający ustawienia projektu (np. parametry bazy danych),
• url.py, skrypt konfiguracyjny zawierający mapowania pomiędzy URL (adres internetowy) a obsługującą go funkcją Pythona.

python manage.py runserver [numer portu]

python manage.py startapp bookings

• __init__.py, plik jest pusty, jego istnienie jest informacją dla Pythona, że ma traktować katalog jak pakiet,
• views.py, skrypt (praktycznie pusty) opisujący wygląd poszczególnych stron,
• models.py, skrypt (praktycznie pusty) opisujący tabele i relacje w bazie danych,
• tests.py, skrypt zawierający jeden (skrajnie prosty) test jednostkowy.
.

Strona powitalna

• umieścić w pliku views.py funkcję (o dowolnej nazwie), która opisuje wygląd strony, funkcja ta korzysta zazwyczaj z tzw. wzorców (template), w pierwszym przykładzie wzorce nie będą wykorzystywane,
• umieścić w pliku urls.py zapisy (zapis) mapujące wpisywane przez uzytkownika adresy na stworzoną funkcję.

# _*_ coding: utf-8 _*_
from django.http import HttpResponse

def main_page(request):
    output = '''
      <html>
        <head><title>%s</title></head>
        <body>
          <h3>%s</h3>
          <p>%s</p>
        </body>
      </html>
    ''' % ('Rezerwacje','Witamy w pensjonacie "Orzeł"','Tu możesz zarezerwować noclegi')
    return HttpResponse(output)

from django.conf.urls.defaults import patterns, url
from bookings.views import *

urlpatterns = patterns('',
     (r'^$', main_page)
)

• Nie można chyba (a jeśli można, to z wielkim trudem) stworzyć efektownej strony opisując jej wygląd w funkcji typu main_page, wspomniane już wzorce (templates) bardzo ułatwiają tworzenie efektownych stron.
• Funkcja patterns użyta w pliku urls.py przyjmuje dowolną ilość argumentów. Pierwszy z nich jest jest prefixem, każdy kolejny jest krotką, która zawiera dwa obowiązkowe elementy: adres strony (wyrażenie regularne opisujące adresy) i nazwę funkcji, oraz trzeci nieobowiązkowy, będący słownikiem (typ dict). Można w tym słowniku przekazać dodatkowe parametry do funkcji opisujacej stronę. r'^$' to wyrażenie regularne, w wyrażeniach regularnych ^ oznacza początek napisu, a $ koniec. W Pythonie r'' oznacza surowy napis (raw str), tzn. żadne znaki (np. backslash) nie są interpretowane. Tajemniczy napis r'^$' jest więc równoważny z napisem ''. Prefix może zastąpić polecenie importu from bookings.views import *, trzy poniższe rozwiązania są równoważne:

  from bookings.views import *
  urlpatterns = patterns('',
       ('', main_page)
  )
  
  #bez importu!      
  urlpatterns = patterns('',
       ('','bookings.views.main_page')      
  )
  
  #bez importu!      
  urlpatterns = patterns('booking.views',
       ('','main_page')      
  )

  Będziemy stosować pierwsze rozwiązanie.

Strona powitalna przy pomocy wzorca

Po pierwsze musimy poinformować Django, w jakim katalogu będziemy przechowywać wzorce. Wymaga to edycji pliku settings.py. Można podać absolutną ścieżkę do tego katalogu, ale będzie to kłopotliwe przy przenoszeniu aplikacji na inny komputer. Dopisujemy do wspomnianego pliku instrukcję:

import os.path

TEMPLATE_DIRS = (os.path.join(os.path.dirname(__file__),'templates'))

TIME_ZONE = 'Europe/Warsaw'
LANGUAGE_CODE = 'pl'

Po drugie zmieniamy plik views.py:

# _*_ coding: utf-8 _*_
from django.http import HttpResponse
from django.template.loader import get_template
from django.template import RequestContext

def main_page(request):
    template = get_template("main_page.html") #zbieżność nazw wzorca i funkcji nie ma żadnego znaczenia
    variables=RequestContext(request)    
    output = template.render(variables)
    return HttpResponse(output)

from django.conf.urls.defaults import patterns
from django.views.generic.simple import direct_to_template
urlpatterns = patterns('',
    (r'^$',direct_to_template,{"template":"main_page.html"})
)

Wzorzec (plik main_page.html) może być plikiem statycznym, może być dynamicznie przetwarzanym przez funkcję render. W obu przypadkach zawiera zwykle odsyłacze do plików statycznych (arkusze stylów, pliki graficzne, filmy,..). Jak powinny we wzorcu wyglądać te odsyłacze, zależy od serwera.
Jeżeli korzystamy z serwera Django, to musimy rozbudować plik urls.py.

from django.conf.urls.defaults import patterns, url
import os.path
from bookings.views import *

media_dir = os.path.join(os.path.dirname(__file__),'media')

urlpatterns = patterns('',
    (r'^$',main_page),
    (r'^media/(?P<path>.*)$','django.views.static.serve',{'document_root': media_dir})
)

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
<html>
  <head>
    <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="content-type">
    <title>Rezerwacje</title>
    <link rel="stylesheet" href="media/style.css" type="text/css" />
  </head>
<body>
<div style="text-align:center;">
<h3>Strona domowa pensjonatu "Pod kwiatami"</h3>
<div><img src="media/pensjonat.png" /></div>
<p></p>
<a href="Galery.html"><img class="middle" src="media/back.gif"/> Galeria</a>    
<a href="Rooms.html"><img class="middle" src="media/content.gif"/> Lista pokoi</a>    
<a href="Bookings.html"><img class="middle" src="media/forward.gif"/> Rezerwacje noclegów</a>
</div>
</body>
</html>

# _*_ coding: utf-8 _*_
from django.http import HttpResponse
from django.template.loader import get_template
from django.template import RequestContext

def main_page(request):
    template = get_template("main_page.html")
    variables=RequestContext(request,{'podpis':'Widok od strony rzeki'})    
    output = template.render(variables)
    return HttpResponse(output)

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
<html>
  <head>
    <meta content="text/html; charset=utf-8" http-equiv="content-type">
    <title>Rezerwacje</title>
    <link rel="stylesheet" href="media/style.css" type="text/css" />
  </head>
<body>
<div style="text-align:center;">
<h3>Strona domowa pensjonatu "Pod kwiatami"</h3>
<div><img src="media/pensjonat.png" /></div>
<p>{{podpis}}</p>
<a href="Galery.html"><img class="middle" src="media/back.gif"/> Galeria</a>    
<a href="Rooms.html"><img class="middle" src="media/content.gif"/> Lista pokoi</a>    
<a href="Bookings.html"><img class="middle" src="media/forward.gif"/> Rezerwacje noclegów</a>
</div>
</body>
</html>

Lista wykładów     Następny wykład